Ewangelicki cmentarz w Zaniemyślu – największy, najbardziej też zaniedbany. Zobaczcie, jak wygląda

Oprócz średzkiego cmentarza, w dawnym powiecie średzkim znajduje się kilka cmentarzy ewangelickich.

Niestety w większości przypadków są to miejsca zaniedbane i nieco zapomniane. Największym z nich jest cmentarz w Zaniemyślu przy ul. Śremskiej. Do dziś znajduje się tam, choć w coraz gorszym stanie, okazały grobowiec rodziny Karczewskich, właścicieli Czarnotek

– mówi średzki historyk i regionalista, Wojciech Lis.

Trochę więcej szczęścia miał cmentarz ewangelicki w Sulęcinku, który został uporządkowany kilka lat temu przez mieszkańców wsi. Pozostałe cmentarze znajdują się w Starkówcu Piątkowskim i Dominowie.

Byli to osadnicy z różnych narodowości (pierwotnie nazwa dotyczyła osób pochodzących z Niderlandów, a z czasem nazwę tę rozciągnięto na przedstawicieli innych narodowości, przede wszystkim Niemców).

Oczywiście w miastach, gdzie istniały spore mniejszości ewangelickie, tam również zakładano odrębne cmentarze, choć np. w przypadku Środy ewangelicy, którzy zaczęli się pojawiać tutaj w 2. połowie XVIII wieku, pierwotnie byli chowani w Bninie. Do tej parafii ewangelickiej należała Środa do 1833 roku

– mówi Wojciech Lis.

Zmieniło się to dopiero w czasach, kiedy wikariuszem w Środzie był Augustyn Szamarzewski, który doprowadził do uporządkowania cmentarza katolickiego przy ul. Nekielskiej, w związku z czym ewangelicy założyli odrębny cmentarz, po drugiej stronie ul. Nekielskiej (w miejscu, gdzie stoi kaplica, będąca obecnie domem przedpogrzebowym).

W przypadku ewangelików cmentarze miały bogatszy wystrój nagrobków (groby często posiadały liczne, nieraz artystyczne, elementy metalowe, kute żelazne krzyże, opłotowania itp.) i obsadzane były dębami i bzem symbolizującymi długowieczność (katolicy przeważnie sadzili lipy i brzozy). Jednak najważniejszym było to, że ewangelicy chowali zmarłych blisko swoich domów. W zasadzie każda wieś, gdzie mieszkali ewangelicy, posiadała swój cmentarz, który, jeśli pozwalał na to układ terenu, lokalizowano na wzniesieniach, choć nie było to warunkiem koniecznym.